تحلیل نشانه شناسیک شعر و نقاشی سهراب سپهری

thesis
abstract

درهنر و ادبیات، نظام های نشانه ای متمایزی عمل می کنند که در مواردی قابل مقایسه اند. شعرها و نقاشی های سهراب سپهری، شاعر و نقاش توانای معاصر نیز آکنده از نشانه هایی است که با رمزگشایی این نشانه ها آثارش ملموس تر و قابل فهم تر می شود. خاستگاه بیشتر نشانه های سهراب طبیعت و همچنین عرفان بودایی و هندی بوده است. وی با نوعی کشف و شهود عرفانی و زیباشناسانه ی افلاطونی به گونه ای «همه خدایی» و «همه جا خدایی» رسیده است. از آنجا که پژوهش نشانه شناختی می تواند به کشف لایه های معنایی شعرها و نقاشی های سهراب منجر شود و خواننده را به دنیای نشانه ای او نزدیک کند، در این پژوهش کوشیده ایم پاره ای از مهم ترین نشانه های طبیعی و اسطوره ای سهراب سپهری را در شعر و نقاشی او تحلیل کنیم و تا حد امکان از مفاهیم و دلالت های ضمنی آنها پرده برگیریم. شعر سپهری از جمله متن هایی است که در آن تغییرات معنایی و دگرگونی نشانه ها از صورت زبانی به صورت ادبی فراوان است. در این پژوهش سعی داریم ضمن بحث درباره ی نشانه ها و کارکرد و ماهیت تحول پذیر آنها، برخی از مهم ترین و پربسامدترین نشانه های ادبی و زبانی را در شعر سهراب با توجه به شیوه های تغییرات معنایی دسته بندی کنیم و بر اساس مدل توصیفی شیوه های تولید نشانه ی اکو فرایند دگردیسی نشانه ها را با توجه به عملکردشان بر روی محور جانشینی و هم نشینی بررسی و تحلیل کنیم. همچنین به بحث زیباشناسی آثار وی از دیدگاه کروچه نیز می-پردازیم و نسبت دیدگاه شهودی وی را با نظریه شهودی بندتو کروچه می سنجیم. به طور کلی در شعر سهراب گونه های مختلف نشانه های زبانی نمادین، شمایلی و گاه نمایه ای در معنارسانی مستقیم و غیر مستقیم (از طریق تداعی) ایفای نقش می کنند و شعر و نقاشی سهراب، هر چند دو نظام نشانه شناسانه-ی متفاوت دارند، به دلیل اینکه ذهنیت، اندیشه و عاطفه ای یکسان برانگیزنده ی آن هاست، گاه به هم ارجاع می دهند یا یکدیگر را تداعی و گاه تکمیل می کنند.

similar resources

تحلیل نشانه شناسی نقاشی های سهراب سپهری

سهراب سپهری از جمله هنرمندان برجسته¬ی ایرانی است که در ساحت¬های مختلف شعر، نقاشی، اندیشه¬ی شرق و عرفانی کار نموده و حضوری عمیق و اثر بخش در هنر این سرزمین داشته است. آن چه نام سپهری را در حیطه¬ی هنر، از دیگر هنرمندان معاصرش متمایز می¬کند، به کارگیری تفکرات عرفانی و اندیشه¬های متأثر از ذن – بودیسم و کاربرد زبانی نمادین با نگرش و تفسیر خاص او در خلق آثارش می¬باشد. از سویی دیگر، شعرها و نقاشی¬های ...

15 صفحه اول

بررسی نشانه- معناشناختی شعرسوره تماشا (سهراب سپهری)

بررسی نشانه معناشناختی گفتمان به‌ویژه گفتمان ادبی، ادبیات را به‌سوی پویایی و کاربردی شدن سوق می دهد. این روش فرایندی حسی- ادراکی، سیال، زیبایی‌شناختی و ناپایدار است که با عبور از روش برنامه مدار و با حضور عاملی انسانی به‌طور ناگهانی شکل‌گرفته در مسیر تولید معنا قرار می گیرد و فرایندی هنری، حسی و زیبا می آفریند که هیچ گونه نتیجه ای قطعی و از پیش تعیین‌شده ندارد. حضور ناگهانی و احساسی شوش گر، درر...

full text

بررسی و تحلیل مبانی فلسفۀ اگزیستانسیالیسم در شعر سهراب سپهری

یکی از مکاتب فلسفی مهم در قرن بیستم، که چهره‌های شاخصی همچون کی‌یرکگور، نیچه، هایدگر و سارتر داشت و تأثیر بسیاری بر جریان ادبی پس از خود برجاگذاشت، اگزیستانسیالیسم است. اگزیستانسیالیسم را به فارسی اصالت وجود ترجمه کرده‌اند. تقدّم وجود بر ماهیّت، فردیّت، آزادی، درون ماندگاری، گزاف بودن جهان و عواطف وجودی مانند غم و دلهره، مبانی اصلی این فلسفه را تشکیل می‌دهند. سهراب سپهری از برجسته‌ترین شاعران نیما...

full text

شهود زیباشناسانه و زیبایی‌شناسیِ شهودی در شعر و نقاشی سهراب سپهری

بحث از زیبایی و مصادیق آن موضوعی ‌‌است که همواره در طی تاریخ به آن پرداخته شده و در متون عرفانی، فلسفی، روان‌‌شناسی، ادبیات، و غیره از آن سخن رانده‌‌اند. زیبایی امری نسبی است و هرکس تعریفی از آن دارد. فلاسفه‌‌ای چون افلاطون، ارسطو، هگل، کروچه، و دیگران هرکدام تعریفی از زیبایی داشته‌‌اند. گروهی زیبایی را نه در صورت، که در درون پدیده‌‌ها جست‌وجو می‌‌کنند و شهود را گامی در درک زیبایی‌‌های هستی می‌...

full text

ویژگی‌های زبانی شعر سهراب سپهری

در این پژوهش، به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، جنبه‌های خاصّ واژگان و توسّعاً زبان سهراب سپهری کاویده شده است؛ از جمله بررسی واژگان از دیدگاه نوع و ساختمان با تأکید بر نوآوری و ابداع، انحراف صفت مانند سکوت سبز چمنزار، بررسی واژگان آرکائیک، واژه‌گردانی یا تغییر طبقۀ دستوری واژه شامل صفت‌گردانی مانند سیاهِ پردۀ توری و اسم‌گردانی‌ مانند سرپنجه‌های سیم و قیدگردانی مانند با بدنی از همیشه‌های جراحت، بررسی ترکیب‌...

full text

تحلیل زبانی شعر سهراب سپهری

آن چه در تحلیل زبان شعر در این پژوهش مورد عنایت قرار گرفته است، توجه به ادبی بودن زبان در برابر خودکاری آن است که م ی تواند در نقد علمی م ورد نظر قرار گیرد. اعتقاد به نقش ادبی زبان از آرا و دیدگا ههای شکلوفسکی وصورتگرایان چک نشأت م ی گیرد. آنان دو فرایند زبانی یعنی خودکاری و برجسته سازی را از یکدیگر باز شناختند وفرایند اخیر را عامل به وجود آورند ه ی زبان ادبی م ی دانستند. در این تحقیق کوشش شد ه...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه لرستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023